Δευτέρα 22 Ιουνίου 2009

Θέματα Εξετάσεων στη ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Γυμνασίου. Και ένας σχολιασμός.

Από τον φίλο και συνάδελφο Γιώργο Φασουλόπουλο, τα θέματα Γεωγραφίας της Α΄ και Β΄ τάξης του Γυμνασίου, που έβαλαν στο σχολείο του. Αφορμή για μια συζήτηση όπως τίθεται από τον Γιώργο στο παρακάτω κείμενο που σχολιάζει και τα αποτελέσματα. Θα ήθελα να τον ευχαριστήσω για την προσφορά του και από την θέση αυτή.
Και πρώτα ένα δείγμα των θεμάτων:
7. Στο διπλανό χάρτη εικονίζεται μια περιοχή της Μεσογείου, η περιοχή Apulia, που στις 6 Απριλίου του 2009 επλήγη από σεισμό 6,3 Ρίχτερ. Οι νεκροί υπερέβησαν τους 300.
. Αναγνώρισε τρεις τουλάχιστον διαφορικές χώρες που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Αδριατικής θάλασσας, όπου και η Apulia.
. Οι γραμμές με τα βελάκια (τριγωνάκια) περιγράφουν τις κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών της περιοχής. Οι χώρες που βρίσκονται στις αντίθετες ακτές της Αδριατικής, πλησιάζουν ή απομακρύνονται (μέσα στους αιώνες);
. Μπορείς να σημειώσεις πάνω στον χάρτη τη θέση (κατά προσέγγιση) ενός πολύ γνωστού ενεργού ηφαιστείου; Ποιο είναι το όνομά του;
Δείτε τα θέματα σε pdf, από εδώ: ΓΕΩ Α΄ - ΓΕΩ Β΄.
Πρόθεση αυτού του post είναι μια μικρή συζήτηση για ένα μάθημα που έχει πολλούς «ρητορικούς» φίλους, μεταξύ των οποίων και καθηγητές. Αυτοί έχουν ισχυριστεί, τουλάχιστο μία φορά, ότι «πάντα μου άρεσε,…, είναι το κυρίως διαθεματικό μάθημα». Περισσότεροι είναι αυτοί που την υποτιμούν ως διδακτικό αντικείμενο. Πρώην μαθητές κυρίως, που αναφέρονται στην απέραντη βαρεμάρα ακρόασης καθηγητών που επιζητούσαν με αγονία ησυχία, υποτιμώντας παράλληλα με πολλαπλούς τρόπους και οι ίδιοι, το μάθημα.
Επιχειρήσαμε να επεξεργαστούμε τα μαθήματα Γεωγραφίας Α & Β Γυμνασίου, δυο καθηγητές Φυσικής, δίνοντας έμφαση στις Γεωγραφικές αιτιότητες (π.χ. εποχές & κλίση του άξονα της γης, θεωρία λιθοσφαιρικών πλακών & σεισμοί-ηφαίστεια, βιότοποι: ευδοκίμηση-κατάρρευση & μετασχηματισμοί ανθρώπινων κοινωνιών) σε Γυμνάσιο της Αθήνας. Με επιπλέον έμφαση, στη δημιουργία περιβάλλοντος ενεργού μάθησης.
Η αξιολόγηση του εγχειρήματος έγινε με τα γραπτά δοκίμια που επισυνάπτουμε.
Τα αποτελέσματα των γραπτών δοκιμίων Μαΐου-Ιουνίου 2009 περιγράφονται στη συνέχεια.
Ποσοστό μαθητών της Α Γυμνασίου που ασχολήθηκαν με 6/9 θέματα: 100%
Ποσοστό μαθητών της Β Γυμνασίου που ασχολήθηκαν με 6/9 θέματα: 92,5%
Ως κριτήριο της συμφιλίωσης των μαθητών με διατυπώσεις που διερευνούν γεωγραφικές αιτιότητες, θεωρήθηκε ο αριθμός των μαθητών που απάντησαν σε όλα τα θέματα που μπορούσαν να γράψουν (6/9). Αυτό το κριτήριο, αφενός δείχνει διάθεση να «εκβιαστούν» με κάθε τρόπο βαθμοί, αφετέρου σκιαγραφεί εξοικείωση με τις διατυπώσεις των σχετικών ερωτημάτων.
Οι μαθητές πλειοψηφικά (100% στην Α τάξη & 92,5% στη Β) αναγνώρισαν τα ερωτήματα και ασχολήθηκαν με αυτά.
Ενδιαφέρουσα, μη αναμενόμενη, προσέγγιση ανέδειξε το ερώτημα 5β της Β τάξης: «Αυτή την περίοδο η Ευρώπη δέχεται πολλούς μετανάστες. Οι χώρες από τις οποίες προέρχονται οι μετανάστες αντιμετωπίζουν ή όχι δημογραφικό πρόβλημα;».
Το 10% των (συνολικών) μαθητών (με το θέμα ασχολήθηκε η πλειοψηφία) ισχυρίστηκε ότι, οι χώρες προέλευσης των μεταναστών αντιμετωπίζουν δημογραφικό πρόβλημα επειδή «…από τις χώρες αυτές φεύγουν νέοι, έτσι οι γέροι που μένουν γίνονται περισσότεροι». Η ερώτηση ζητούσε πρόβλεψη για την ύπαρξη δημογραφικού προβλήματος στη φάση της μετανάστευσης και όχι για της συνέπειες της μετανάστευσης στον γενέθλιο τόπο. Όμως, και αυτή η προσέγγιση καταγράφεται μάλλον ως σχετική με το ευρύτερο επίκαιρο πρόβλημα που θίγει το ερώτημα και κυρίως σκιαγραφεί ενεργή αντιμετώπιση του ζητήματος.
Σχετικά με την ικανότητα των μαθητών να διαπραγματεύονται επιτυχώς συλλογισμούς σχετικούς με τις γεωγραφικές αιτιότητες (δες τα σχετικά ιστογράμματα), δεν είμαστε το ίδιο ευχαριστημένοι. Μάλιστα, αρκετοί μαθητές της Β Γυμνασίου με βαθμολογίες από 10 και πάνω, είχαν κατά 1-2 μονάδες κατώτερες βαθμολογίες από τα αντίστοιχα δοκίμια στο μάθημα Φυσικής, με θέματα που αξιολογούσαν ίδιες παραμέτρους.
Σκεφτόμαστε να συνεχίσουμε την προσπάθεια συμφιλίωσης ημών και των μαθητών μας στη Γεωγραφία και την επόμενη σχολική χρονιά.
Ζητάμε κριτική και ιδέες.
Γιώργος Φασουλόπουλος
Γιώργος Μωραΐτης

Τρίτη 16 Ιουνίου 2009

«Πως διδάσκουμε την ενέργεια;»


Μια διδακτική πρόταση για το πώς διδάσκουμε την ενέργεια, από τον συνάδελφο Γιάννη Παπαδάκη.
Στα περισσότερα σχολικά βιβλία (και στα ισχύοντα) η εισαγωγή της ενέργειας γίνεται αξιωματικά ακολουθώντας την σειρά: Ορίζεται πρώτα το έργο δύναμης, και στην συνέχεια η κινητική και η δυναμική ενέργεια. Επειδή το πρόβλημα είναι κυρίως εννοιολογικό, θεωρώ ότι η εισαγωγή των εννοιών έργο και ενέργεια πρέπει να ακολουθήσουν ένα πιο δομικό και αιτιοκρατικό τρόπο στις τάξεις εκείνες, που η εισαγωγή τους είναι σημαντικότερη από την μαθηματική τους επεξεργασία, όπως στην 2α Γυμνασίου και στην 1η Λυκείου.
Α. Πως προκύπτει η αναγκαιότητα εισαγωγής του φυσικού μεγέθους «Κινητική Ενέργεια»; Υπάρχει όντως τέτοια αναγκαιότητα;
Ξεκινούμε την μελέτη μας έχοντας γνωρίσει τα μεγέθη: μάζα, ταχύτητα, επιτάχυνση, δύναμη, ορμή.
Μάζα: η δυσκολία αλλαγής της κίνησης των σωμάτων.
Ταχύτητα: πόσο γρήγορα κινείται ένα σώμα.
Επιτάχυνση: πόσο γρήγορα αλλάζει η ταχύτητα ενός σώματος.
Δύναμη: η αιτία που αλλάζει τη ταχύτητα των σωμάτων ή η αιτία που τα παραμορφώνει.
Ορμή: το μέγεθος εκείνο που διατηρείται όταν δύο σώματα αλληλεπιδρούν μόνο μεταξύ τους. Είναι το γινόμενο της μάζας επί την ταχύτητα των σωμάτων. Να θυμίσω ότι ό Newton όταν διατύπωνε τους νόμους του, ανέφερε το μέγεθος «ποσότητα κίνησης» σήμερα αποδίδεται με την την έννοια ορμή.
Σε τι διαφέρει ένα κινούμενο με ένα ακίνητο σώμα;
Ας το δούμε με ένα παράδειγμα: Περνάς άφοβα μπροστά από ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο; Περνάς το ίδιο άφοβα μπροστά από το ίδιο αυτοκίνητο όταν τρέχει με ταχύτητα 50 Km/h; Τι είναι αυτό το παραπάνω που έχει το κινούμενο αυτοκίνητο από το ακίνητο; Ας προσπαθήσουμε να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση.
Δείτε την συνέχεια από εδώ,

Σάββατο 13 Ιουνίου 2009

Θέματα Εξετάσεων.

Από τον συνάδελφο Γιάννη Παπαδάκη τα θέματα των εξετάσεων στη Φυσική Α΄Τάξης του σχολείου του.


2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΩ
Οδυσσέας Ελύτης
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Α´ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΡΙΤΗ 26 ΜΑΪΟΥ 2009
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ
ΦΥΣΙΚΗ
ΘΕΜΑ 1Ο
Στις ερωτήσεις 1-2 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
1. Σε ένα σώμα ασκούνται δύο κάθετες δυνάμεις με μέτρα F1=3N και F2=4N. Η συνισταμένη δύναμη έχει μέτρο:
α. 7Ν
β. 1Ν
γ. 5Ν
δ. τα στοιχεία δεν είναι επαρκή για να βρούμε το μέτρο της συνισταμένης.
Μονάδες 7
2. Στο διάγραμμα του σχήματος παριστάνεται γραφικάτο διάστημα συναρτήσει του χρόνου για δύο κινητά Α και Β.
α. και τα δύο κινητά εκτελούν ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση χωρίς αρχική ταχύτητα.
α. και τα δύο κινητά εκτελούν ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση χωρίς αρχική ταχύτητα.
β. η ταχύτητα του Α είναι μεγαλύτερη από του Β.
γ. το Α καλύπτει το ίδιο διάστημα με το Β σε περισσότερο χρόνο.
δ. η επιτάχυνση του Α είναι μεγαλύτερη από του Β.
Μονάδες 6
3. Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν, με το γράμμα Σ όσες είναι σωστές, και με το γράμμα Λ, όσες είναι λανθασμένες.
α. Αδράνεια είναι η δύναμη που διατηρεί την κίνηση των σωμάτων.
β. Η ορμή ενός μονωμένου συστήματος σωμάτων διατηρείται σταθερή.
γ. Η τριβή ολίσθησης είναι ανάλογη του εμβαδού της επιφάνειας των τριβόμενων σωμάτων.
δ. Το έργο του βάρους ενός σώματος που κινείται πάνω σε οριζόντιο επίπεδο είναι αρνητικό.
ε. Για να κινείται ένα σώμα με σταθερή ταχύτητα πρέπει η συνισταμένη των δυνάμεων που ασκούνται πάνω του να είναι μηδέν.
Μονάδες 6
4. Να κατατάξετε τα παρακάτω διαγράμματα στις κινήσεις που ακολουθούν
α. ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση
β. ευθύγραμμη ομαλή κίνηση
γ. ακινησία
Μονάδες 6
ΘΕΜΑ 2Ο
2.1 Α. Σε ένα σώμα εφαρμόζεται συνισταμένη δύναμη F και αποκτάει επιτάχυνση . Αν κόψουμε το σώμα σε δύο κομμάτια ίσης μάζας και εφαρμόσουμε σε ένα από τα δύο την ίδια δύναμη F, τότε αυτό θα αποκτήσει επιτάχυνση:
α. 2α β.α γ. α/2
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
Μονάδες 3
Β. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Μονάδες 3
2.2 Η αλγεβρική τιμή της ταχύτητας ενός σώματος μεταβάλλεται με το χρόνο όπως φαίνεται στο διάγραμμα.

i. Να χαρακτηρίσετε την κίνηση σε καθένα από τα χρονικά διαστήματα 0 έως 4s και 4 έως 10s.
Μονάδες 4
ii. Να υπολογίσετε την επιτάχυνση στο χρονικό διάστημα 0 έως 4s.
Μονάδες 4
iii. Να υπολογίσετε την συνολική μετατόπιση από 0 έως 10s.
Μονάδες 4
2.3 α. Να διατυπώσετε τον ορισμό του φυσικού μεγέθους της ορμής και να δώσετε τη μονάδα μέτρησής της.
Μονάδες 3
β. Να αποδείξετε την ισοδυναμία της σχέσης F=m∙α με τη σχέση F= Δp/Δt.
Μονάδες 4
ΘΕΜΑ 3Ο
Ένα κομμάτι πλαστελίνης μάζας m=0,5kg έχει ταχύτητα υ=10m/s και προσκολλάται σε ακίνητο καροτσάκι μάζας Μ=9,5 kg.
α. Πόση είναι η ορμή του συστήματος πριν την κρούση.
Μονάδες 8
β. Ποια είναι η ταχύτητα του συσσωματώματος μετά την κρούση.
Μονάδες 9
γ. Πόση είναι η μεταβολή της ορμής της πλαστελίνης κατά την κρούση.
Μονάδες 8
ΘΕΜΑ 4Ο

Σώμα μάζας m=2Kg κινείται πάνω σε οριζόντιο επίπεδο υπό την επίδραση οριζόντιας δύναμης F=30N, ενώ τριβή ολίσθησης μέτρου Τ=12N αντιστέκεται στην κίνηση όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα. Να υπολογίσετε:
α. Τη συνισταμένη δύναμη στον οριζόντιο άξονα.
Μονάδες 6
β. Την επιτάχυνση του σώματος.
Μονάδες 6
γ. Την απόσταση που διανύει σε χρόνο t=2s, αν την χρονική στιγμή t=0s ήταν ακίνητο.
Μονάδες 6
δ. Το συντελεστή της τριβής ολίσθησης.
Μονάδες 7
Δίνεται g=10m/s2.
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

Τετάρτη 10 Ιουνίου 2009

Θέματα εξετάσεων Ιουνίου στη Χημεία.


Από το συνάδελφο Πέτρο Καραπέτρο πήρα τα θέματα Χημείας που έβαλε στο σχολείο του. Τον ευχαριστώ για την προσφορά του αυτή.

Μπορείτε να τα δείτε κάνοντας διπλό κλικ εδώ.


Δευτέρα 1 Ιουνίου 2009

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. ΤΑΞΗ Α΄



ΘΕΜΑΤΑ ΓΡΑΠΤΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2009
ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ
ΤΑΞΗ Α΄

ΘΕΜΑ 1ο:
Στις ερωτήσεις 1-4 επιλέξτε την πρόταση που είναι σωστή.
1)   Ένα πορτοκάλι βάρους 2Ν πέφτει από ένα δέντρο. Σύμφωνα με τον τρίτο νόμο του Νεύτωνα συμπεραίνουμε ότι:
Α) η κίνηση είναι επιταχυνόμενη,            
Β) η επιτάχυνση της βαρύτητας παραμένει σταθερή,
Γ) η δύναμη που ασκεί το πορτοκάλι στη Γη είναι ίση με 2Ν,
Δ) η επιτάχυνση του σώματος είναι αντιστρόφως ανάλογη της μάζας του.
2)   Ένα  σώμα κινείται κατακόρυφα προς τα πάνω, με σταθερή ταχύτητα, με την επίδραση κατακόρυφης δύναμης F, μέσω νήματος.
Α)  Η δύναμη F είναι μεγαλύτερη του βάρους του. 
Β)  Η ορμή του αυξάνεται.
Γ)  Η μηχανική του ενέργεια αυξάνεται.  
Δ)  Η αδράνειά του αυξάνεται.

3)  Ένα σώμα εκτοξεύεται σε οριζόντιο επίπεδο και μετά από λίγο σταματά, λόγω της τριβής ολίσθησης . Κατά την κίνηση του:
Α)   Η τριβή παραμένει σταθερή.                              Β)  Η τριβή μειώνεται.
Γ) Η επιβράδυνση του αυξάνεται.                         Δ) Η συνολική δύναμη του δέχεται  μειώνεται.

4)   Ένα σώμα εκτελεί ομαλή κυκλική κίνηση εκτελώντας 3 στροφές ανά δευτερόλεπτο. Η συχνότητα της κίνησης του   είναι :
Α. 3Hz                               Β. 1/3 Hz                              Γ.  3 s                            Δ. 1/3s
5)   Να χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις με το γράμμα (Σ) αν είναι σωστές και με το γράμμα (Λ) αν είναι λάθος.
Α)   Όλα τα σώματα σταματούν να κινούνται όταν παύσουν να ασκούνται πάνω τους δυνάμεις.
Β)  Η αδράνεια είναι μια δύναμη που διατηρεί την κίνηση των σωμάτων.
Γ)  Αν η συνισταμένη των δυνάμεων που ασκούνται σε ένα σώμα έχει αντίθετη κατεύθυνση από την ταχύτητα, τότε η κινητική ενέργεια του σώματος μειώνεται.
Δ)  Η ταχύτητα και η κινητική ενέργεια είναι διανυσματικά μεγέθη.
Ε) Στην ομαλή κυκλική κίνηση η γωνιακή ταχύτητα του σώματος είναι ανάλογη της συχνότητας περιστροφής.
Μονάδες                5x5=25
ΘΕΜΑ 2ο.
1)   Ένα σώμα εκτελεί ομαλή κυκλική κίνηση με γραμμική ταχύτητα υ.
i)  Πώς ορίζεται η περίοδος  περιστροφής του σώματος;
ii)  Αν διπλασιάσουμε την γραμμική ταχύτητα, τότε:
     Α) Η γωνιακή του ταχύτητα:
α) θα παραμείνει σταθερή β) θα διπλασιαστεί              γ) θα τετραπλασιαστεί.
Β) Η κεντρομόλος επιτάχυνση:
α) θα παραμείνει σταθερή β) θα διπλασιαστεί              γ) θα τετραπλασιαστεί.
Επιλέξτε τις σωστές απαντήσεις δικαιολογώντας πλήρως τις απαντήσεις σας.
 Μονάδες 5+4+4=13
2)  Μια μπάλα εκτοξεύεται πλάγια προς τα πάνω από το οριζόντιο επίπεδο (θέση Α). Στο σχήμα βλέπετε τις διαδοχικές θέσεις Γ, Δ και Ζ. Τριβές και αντιστάσεις δεν υπάρχουν. Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις σαν σωστές ή λαθεμένες δικαιολογώντας πλήρως την απάντησή σας.
i)   Στη θέση Δ το σώμα έχει την μεγαλύτερη δυναμική ενέργεια.
ii) Η κινητική ενέργεια του σώματος παραμένει σταθερή.
iii) Η κινητική ενέργεια του σώματος στη θέση Ζ είναι μεγαλύτερη από την κινητική ενέργεια στη θέση Δ.
Μονάδες 3x4=12
ΘΕΜΑ 3ο.

Ένα σώμα Σ μάζας Μ=9kg ηρεμεί σε οριζόντιο επίπεδο. Ένα βλήμα μάζας m1=1kg που κινείται οριζόντια με ταχύτητα υ, σφηνώνεται στο σώμα Σ. Αν η ταχύτητα του συσσωματώματος, αμέσως μετά την κρούση είναι Vκ=4m/s, ζητούνται:
α)  Η ταχύτητα του βλήματος πριν την κρούση
β)  Το συσσωμάτωμα μετά την κρούση κινείται στο οριζόντιο επίπεδο και αφού διανύσει κάποια απόσταση σταματά λόγω της δύναμης της τριβής.
     Να σχεδιάστε όλες τις δυνάμεις που ασκούνται στο συσσωμάτωμα κατά την κίνηση του, και να υπολογίσετε το έργο καθεμιάς δύναμης  μέχρι το σημείο που το συσσωμάτωμα θα σταματήσει .
Μονάδες 10+15=25
ΘΕΜΑ 4ο.

Ένα σώμα μάζας 10kg ηρεμεί σε λείο κεκλιμένο επίπεδο γωνίας κλίσεως θ, δεμένο στο άκρο νήματος, παράλληλου προς το επίπεδο, όπως στο σχήμα. Το σώμα απέχει κατακόρυφη απόσταση h=20m από το οριζόντιο επίπεδο.
α)  Να υπολογίσετε την τάση του νήματος.
β)  Σε μια στιγμή κόβεται το νήμα και το σώμα κινείται προς το σημείο Ο.
     i)   Πόση επιτάχυνση θα αποκτήσει το σώμα;
     ii)  Με ποια ταχύτητα θα φτάσει στη βάση του επιπέδου στο σημείο Ο;
Δίνονται: ημθ=0,8,   συνθ=0,6 και g=10m/s2.
Μονάδες 10+7+8=25

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ